Ingewikkelde energiepuzzel

Hoe ziet de toekomstige (en betaalbare) energie/warmtevoorziening er op de tuinbouwbedrijven in de regio Arnhem-Nijmegen uit, dat was de centrale vraag op de workshop van 17 oktober 2023. Erik Bax, energiespecialist bij AAB, was voor de workshop naar Huissen gekomen om in gesprek te gaan met de tuinders. Hij verzorgde de workshop met ondersteuning van het programma Kas als Energiebron en Glastuinbouw Nederland.

De uitdagingen op energiegebied zijn groot. In 2022 hebben we gezien wat schaarste aan (fossiele) energie doet met de prijs. In 2023 komen daarbij de plannen van de overheid met betrekking tot de verhoging van energiebelasting en de stijgende kosten van de CO2-emissierechten. Bij het voorstelrondje tijdens de workshop bleek al snel hoe groot de zorgen bij tuinders zijn over het toekomstperspectief over 2 tot 4 jaar. Niet in de laatste plaats omdat verduurzaming via bijvoorbeeld warmtepompen lastig is als je pas over 5-7 jaar een zwaardere elektra-aansluiting kunt krijgen.

De grote lijn van het verhaal van Bax is dat het vooral voor kwekers met alleen een gasketel het steeds lastiger wordt. Door allerlei ontwikkelingen worden de (all-in) kosten voor het gebruik van aardgas bijna onbetaalbaar. En bovendien is het nog erg onzeker of die hogere kosten wel doorberekend kunnen worden in de afzetprijs van producten. Daarmee dreigen met name kleinere en solitaire tuinbouwbedrijven flink in de knel te komen, zeker als ze niet kunnen aansluiten op een collectief warmtenet of andere betaalbare energiebronnen in de buurt hebben.

Stap voor stap legde Bax uit wat de mogelijkheden zijn om 1) energie te besparen, 2) energie efficiënter te benutten en tenslotte 3) welke mogelijkheden er zijn om over te schakelen naar duurzame energie. Bij alle drie de opties moet er geïnvesteerd worden in materialen en kennis, echter niets doen levert ieder jaar een hogere energierekening op. Een lastig dilemma. In de workshop werden de meest kansrijke mogelijkheden uitgebreid besproken zoals: Het Nieuwe Telen, slimmer ontvochtigen, warmte-koude opslag, warmtepompen, batterijen voor elektra-opslag en toepassen van LED-belichting. Wat duidelijk werd is dat iedere tuinder de komende jaren voor zijn eigen situatie de ingewikkelde energiepuzzel moet gaan leggen.